جداسازی و شناسایی باکتری‏های تجزیه کننده نفت خام از شکم‏پا haustrum scobina‏‏ جمع‏آوری شده از خلیج فارس (ناحیه ساحلی بندرعباس)

مقدمه: تجزیه زیستی یک جایگزین خوب نسبت به روش‏های ‏شیمیایی و فیزیکی برای پاک‏سازی مناطق آلوده به نفت است. عوامل متعددی بر تجزیه زیستی شامل: غلظت نفت خام، تولید بیوسورفکتانت، شوری و زمان انکوباسیون تاثیر می‏گذارند. هدف از پژوهش حاضر، ‏شناسایی و جداسازی باکتری‏های تجزیه کننده نفت از شکم‏پا و بررسی اثر تولید بیوسورفکتانت، غلظت‏های مختلف نفت، زمان انکوباسیون، کشت مخلوط و شوری بر تجزیه نفت توسط باکتری‏های تجزیه کننده است. ‏‏‏ مواد و روش‏‏ها: در این پژوهش، از آب و شکم‏پایان ‏خلیج فارس نمونه‏برداری شد. برای جداسازی باکتری‏های تجزیه کننده نفت خام از نمونه‏های جمع‏آوری شده، محیط کشت onr7a استفاده شد. سویه‏هایی که رشد و حذف نفت بالاتری داشتند انتخاب و شناسایی شدند. تولید بیوسورفکتانت، اثر غلظت‏های مختلف نفت، زمان انکوباسیون، کشت مخلوط و شوری بر میزان تجزیه زیستی بررسی شد. ‏‏‏ نتایج: در مجموع 6 کلونی که قادر به تجزیه نفت خام بودند، جداسازی شد. 2 سویه بر اساس حذف نفت بیشتر و فعالیت امولسیون‏کنندگی بیشتر انتخاب شد. این سویه‏ها به جنس‏های vibrio و halomonas تعلق داشتند. فعالیت امولسیون‏کنندگی و میزان تجزیه نفت برای سویه vibrio alginolyticus به ترتیب 4/58 و 58/67 درصد و برای سویه halomonas ps به ترتیب 6/11و 44/51 درصد بود. بنابراین، می‏توان نتیجه گرفت سویه‏هایی که دارای فعالیت امولسیون‏کنندگی بیشتری می‏باشند، بیوسورفکتانت بیشتری تولید کرده و قابلیت حذف نفت بالاتری دارند. میزان رشد و تجزیه نفت با طولانی شدن دوره انکوباسیون، افزایش یافته است. همچنین، مشاهده شد کشت مخلوط سویه‏های ‏vibrio و halomonas میزان بالاتری از تجزیه را نسبت به کشت آن‏ها ‏به تنهایی دارد و با افزایش غلظت نفت از 5/2 درصد به بعد میزان رشد باکتری و تجزیه نفت کاسته شده است. بهینه رشد این سویه در 20 تا80 گرم در لیتر سدیم‏کلرید است و در غلظت‏های بالاتر نمک، میزان رشد کاهش یافته است. ‏‏‏ بحث و نتیجه‏گیری: بررسی‏های انجام شده نشان داد که باکتری‏های موجود در خلیج فارس از تنوع زیاد با توان تجزیه نفت بالا برخوردار هستند و می‏توان از آن‏ها ‏برای‏ پاک‏سازی مناطق دریایی آلوده به نفت استفاده کرد.